|
Kunstenaar en populist
Februari 15, 2016 Kunstenaar en populist - Koons heeft er op een gegeven moment voor gekozen om de macht van een hogere instantie in te schakelen; zijn alliantie met de kleinburgerlijke moraal heeft iets kils en afstandelijks, en net zoals de Christelijke iconen (Jezus aan het kruis) gebruikt zijn werk die afstandelijkheid om een grote sprong voorwaarts te maken; het begint zich met mij te bemoeien. "Geef toe, Kate, dit zijn de dingen waar we uiteindelijk allemaal in geloven: Happiness, puppies, de voorvaderen, eeuwige trouw, ja, noem het maar op!", en ondanks de aanstekelijke uitbundigheid voel ik me niet aangesproken door die joviale "wij" - ten eerste omdat ik werkelijk een atheïst ben in zijn pantheon, en ten tweede omdat ik ook wel weet dat Koons, met de romantische overtuiging van een liberaal, niet op mijn goedkeuring gokte, maar op die van de meerderheid. Maar die zal hij nooit krijgen. De meerderheid wantrouwt hem zoals de meerderheid ooit, bij nader inzien, ook Robespierre wantrouwde; zij voelt aan dat ze hier te maken heeft met een wil tot macht in de vorm van een artistiek moralisme dat vanaf duizelingwekkende hoogten naar beneden kijkt, een redenering die te zuiver is om voor populisme door te gaan. Dit wekt argwaan op, temeer daar zij - de meerderheid - hier het nut niet van inziet. Koons is dus, net als Robespierre, alsnog aangewezen op figuren zoals ik, die bereid zijn hem in hun megalomane fantasieën op te voeren als tragische held, en niet te vergeten de miljardairs die bereid zijn enkele miljoenen neer te tellen voor zijn werk, omdat ze het als een welkome afwisseling zien voor het alomtegenwoordige fairtrade-gehalte in kunst. (Soms ontstaat er binnen die generieke pretentie ineens ruimte voor een soort kwetsbare, autobiografische gevoeligheid, zoals bijvoorbeeld in de Banality serie: omdat hij zich in de aanwezigheid van zijn super-aantrekkelijke vrouw een beetje minderwaardig voelt geeft hij zichzelf over aan de fantasie dat hij de pink panther is, die het moet zien te redden met zijn bèta-viriliteit.) |