Hij vestigde zijn naam met zijn kunstproject Albert Heijn Moskee, zorgde voor verwarring in de documentaire Plastic Harem en staat nu op het punt de Arabische kunstwereld te veroveren met zijn beelden: Tarik Sadouma, Nederlands-Egyptisch of Egyptisch-Nederlands; maar dat doet er niet toe. Wat telt is wat hij maakt.
Over de Albert Heijn moskee, onlangs nog, uhm, hoe zeg je dat netjes – nagedaan, geïnspireerd?- tijdens de Biënnale van Venetië, waar een kerk was omgebouwd tot moskee, zegt Sadouma:
‘Dat was een ongelukje, mijn werk berust altijd op vondsten nooit op gedachten. Een vondst is bij mij gelijk aan succes, niet geld.’
Zijn Albert Heijn moskee inspireerde ook de El Hema: ‘EL Hema is bedacht, zo werkt kunst niet.’
Ruïnes van het Arabische vakmanschap
Op dit moment is hij bezig met beelden van Arabische VIPs, met als titel Other Idols. Beelden die de gelaagdheid, complexiteit en gespletenheid van de Arabische wereld verbeelden.
‘Ik heb vier jaar lang in de achterbuurt gezeten met de vliegen en de kakkerlakken. Het was waanzin, maar de beelden móesten uit de achterbuurt komen van mij. Dat is haast traumatisch gedrag; het heeft te maken met achterbuurtjeugd van vader. De beelden zijn dan ook geen politiek engagement, maar juist persoonlijk. Kunst gaat niet om ideeën, kunst gaat om perceptie.’
‘Dat mijn kunst leidt tot ontdekkingen over de Arabische wereld, dat is mooi. Ik ben me bewust van het feit dat ik verrot gescholden zal worden. De beelden zijn lelijk, maar ze doen wat ze moeten doen. Er zit genoeg codering en informatie in. Het zijn ruïnes. Ruïnes van het Arabische vakmanschap. Ze worden wel steeds beter, ik hoop steeds betere beelden te krijgen, dat mijn werk ook dezelfde richting krijgt als de sterren en personen die ik verbeeld: van achterbuurt naar elite.’
Perceptie is veranderlijk
‘Mijn werkt lijkt te gaan over decadentie, maar gaat in werkelijkheid over de renaissance. Die dubbelzinnigheid is belangrijk. Ik ga uit van mijn kunst, niet een oordeel over de maatschappij. Ik ben niet conventioneel, maar leg wel Arabische conventies bloot. Wat een goede kunstenaar kan doen is iets laten zien, zoals Wittgenstein zei.’
Tarik:Als ik in de spiegel kijk, zie ik gewoon een beetje te dikke camper.
‘Mijn moreel raakt wel altijd politiek aan, zonder iets te zeggen. Dat leidt ook tot woede, mensen vinden dat laf zijn. Ik word ook afgerekend op clichés, maar ik reken juist af met de clichés. Dingen zijn bovendien nooit absoluut in de kunst, omdat de perceptie veranderlijk is.’
‘Kunst gaat over het loslaten van conventies en begrippen. het gaat niet om wat je zegt, maar hoe iets werkt, het is een onderzoek van perceptie. Het is niet iets zeggen door middel van beeld, dat is propaganda. Dat is de kern van de Rietveld.’
Van achterbuurt naar vijfsterrenhotel
In juli presenteert Sadouma zijn beelden in Beirout tijdens een speciale culturele avond waar het beeld van de journaliste Maria Maalouf zal worden geveild. Het productieproces van de beelden was in zekere zin een installatie en de avond zelf is als een Social sculpture, in de traditie van Joseph Beuys:
‘Het event is een Social sculpture omdat het bestaat uit personeel (onderklasse), pers (middenklasse) en gasten (de elite) etc. Waar Joseph Beuys in Social sculptures uitging van het volk en socialisme (meer zoals de moskee) is het event een omgekeerde Social Sculpture omdat het uitgaat van de elite die via de pers het volk bereikt.’
‘De elitaire exclusiviteit staat in schril contrast met de toegankelijkheid van de beelden door de (social) media. De toch al publieke figuren worden zodoende nog meer publiek, dit is het sociale aan de sculpturen. Dat is natuurlijk wrang zwart komisch, maar wel een accurate verbeelding van de status quo.’
‘De vijfsterrenhotels fungeren als de nieuwe tempels, ontmoetingsplaatsen en safe havens van de elite. Dat de oorsprong van de productie van de beelden begon in een achterbuurt in Egypte en dat de productie sociaal klimt (net als de zangeressen en andere gelukszoekers) is een ander sociaal element aan de beelden. Waar de beelden de elite een gezicht geven laat de productie een route zien van achterbuurt naar vijfsterren hotel.’
hassnae[at]aichaqandisha.nl
